رافائل گروسی، مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی اعلام کرد، برای نخستین بار از زمان جنگ ۱۲ روزه جمهوری اسلامی و اسرائیل، تیم بازرسان این نهاد پس از ماه‌ها وقفه به ایران بازگشته است.
او در مصاحبه با فاکس نیوز گفت، جمهوری اسلامی ایران به‌عنوان عضو معاهده منع گسترش سلاح‌های هسته‌ای موظف به پذیرش بازرسی‌هاست و بدون حضور بازرسان «هیچ مذاکره جدی شکل نخواهد گرفت.»
گروسی همچنین گفت، اروپایی‌ها می‌خواهند ببینند آیا ایران همکاری می‌کند، بازرسی‌ها را می‌پذیرد و نشانه‌ای از بازگشت به شرایط عادی وجود دارد یا نه.
این اظهارات ساعتی بعد از آن اعلام شد که ایران و سه کشور اروپایی در شهر ژنو درباره قصد طرف اروپایی برای فعال کردن مکانیسم ماشه و بازگرداندن تحریم‌های سازمان ملل مذاکره کردند، اما منابع مطلع گفتند نتیجه‌ای در برنداشته است.
در حالی‌که تنها چهار روز تا ضرب‌الاجل آمریکا و اروپا برای رسیدن به توافق هسته‌ای با جمهوری اسلامی باقی مانده، نشست نمایندگان ایران و سه کشور اروپایی در ژنو روز سه‌شنبه «بدون نتیجه» پایان یافت. خبرنگار آکسیوس به نقل از منابع آگاه گزارش داد که این نشست «فاجعه‌بار نبود»، اما هیچ پیشرفتی در آن حاصل نشد و طرف ایرانی هیچ پیشنهاد عملی درباره برنامه هسته‌ای روی میز نگذاشت. به گفته یک منبع دیگر، جمهوری اسلامی برای جلوگیری از بازگشت تحریم‌ها «چیزهای بسیار کمی» در این نشست ارائه کرد.
به گزارش رویترز، اروپایی‌ها سه شرط برای جلوگیری از فعال‌سازی مکانیسم ماشه مطرح کرده‌اند: ازسرگیری بازرسی‌های آژانس، ارائه گزارش دقیق از ذخایر اورانیوم غنی‌شده و ورود به روند دیپلماتیک با آمریکا؛ اما جمهوری اسلامی تاکنون گفت‌وگوی مستقیم با واشینگتن را رد کرده است.
در ایران، بازگشت بازرسان آژانس به‌طور رسمی توسط محمدباقر قالیباف، رئیس مجلس شورای اسلامی، روز چهارشنبه تأیید شد. او در صحن علنی مجلس در پاسخ به تذکر یکی از نمایندگان گفت: «شروط مجلس در این مورد رعایت شده است.» پیش‌تر محمدتقی نقدعلی، نماینده خمینی‌شهر، اعتراض کرده بود که طبق قانون مصوب مجلس هر نوع همکاری با آژانس منوط به شروطی از جمله «تأمین تمامیت ارضی، امنیت دانشمندان هسته‌ای و حقوق ذاتی ایران است که شورای عالی امنیت ملی باید آن را تأمین کند». قالیباف در پاسخ تأکید کرد این شروط برای حضور بازرسان رعایت شده است.
در همین زمینه، عباس عراقچی، وزیر خارجه جمهوری اسلامی، به الشرق الاوسط گفت تهران در صورت ارائه تضمین‌های امنیتی آماده مذاکره با آمریکا است.
با وجود این، علی خامنه‌ای بار دیگر هرگونه مذاکره «زیر فشار» را رد کرد و دوم شهریور گفت: «آمریکا ذاتاً دشمن است و مذاکره این واقعیت را تغییر نمی‌دهد.»
گروسی در سفر اخیر به واشینگتن با استیو ویتکاف، فرستاده ویژه دونالد ترامپ، دیدار کرد. جزئیاتی از این دیدار منتشر نشده است.
این گزارش‌ها در حالی است که روزنامه وال‌استریت ژورنال به نقل از منابع مطلع خبر داد که رافائل گروسی، مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی پس از دریافت تهدیداتی از سوی برخی مقامات جمهوری اسلامی، طی هفته‌های اخیر تحت حفاظت شبانه‌روزی قرار گرفته است.
مقام‌های جمهوری اسلامی طی ماه‌های اخیر بارها گروسی را به‌دلیل گزارش‌های آژانس درباره فعالیت‌های هسته‌ای ایران تهدید کرده بودند. این رویه بعد از جنگ ۱۲ روزه اسرائیل و جمهوری اسلامی شدت یافت. در پی این جنگ تعداد زیادی از فعالان در حوزه هسته‌ای جمهوری اسلامی توسط اسرائیل کشته شدند و ایالات متحده هم سه سایت هسته‌ای زیر زمینی جمهوری اسلامی ایران را مورد حمله بمب‌افکن‌ها قرار داد. پس از این اتفاقات، مقامات جمهوری اسلامی آژانس را متهم به انتقال اطلاعات به اسرائیل کردند و حتی روزنامه کیهان وابسته به علی خامنه‌ای نوشت: «گروسی باید محاکمه و اعدام شود.»
